Audytorzy dokonują oceny użytkowania energii w aktualnym stanie budynku i przygotowują propozycje poprawy tego stanu w sposób najbardziej efektywny ekonomicznie z uwzględnieniem nowych, odnawialnych źródeł energii (OŹE).
Opracowania wykonywane przez audytorów czyli audyty energetyczne są dokumentami umożliwiającymi właścicielom obiektów, podjęcie racjonalnej decyzji dotyczącej modernizacji systemu grzewczego z wykorzystaniem OŹE, której efektem będzie obniżenie zużycia energii i związanych z tym kosztów eksploatacji.
1. Audytor energetyczny i audyting budynków
Audytor energetyczny (lub doradca energetyczny) jest nową specjalnością techniczną i nowym zawodem. Celem działania audytorów energetycznych jest pomoc dla osób i instytucji zainteresowanych racjonalizacją użytkowania i oszczędzaniem energii, zgodnie z tzw. Ustawą Termomodernizacyjną z 1998 r.
Audytorzy dokonują oceny użytkowania energii w aktualnym stanie budynku i przygotowują propozycje poprawy tego stanu w sposób najbardziej efektywny ekonomicznie z uwzględnieniem nowych, odnawialnych źródeł energii (OŹE).
Opracowania wykonywane przez audytorów czyli audyty energetyczne są dokumentami umożliwiającymi właścicielom obiektów, podjęcie racjonalnej decyzji dotyczącej modernizacji systemu grzewczego z wykorzystaniem OŹE, której efektem będzie obniżenie zużycia energii i związanych z tym kosztów eksploatacji.
Audytor energetyczny jest specjalistą w zakresie środków technicznych związanych z użytkowaniem energii, a także w zakresie oceny efektywności przedsięwzięć termomodernizacyjnych i ich finansowania, wyłącznie w zakresie realizacji Ustawy Termomodernizacyjnej. Audytorami mogą być osoby z wykształceniem technicznym minimum średnim. Listy audytorów energetycznych są prezentowane w Internecie na stronie Zrzeszenia Audytorów Energetycznych (www.zae.org.pl) i na stronie Krajowej Agencji Poszanowania Energii (www.kape.org.pl).
Aktualnie obowiązuje w Polsce wymóg opracowania pełnego audytu energetycznego (nie uproszczonego), w przypadku korzystania z pomocy finansowej państwa udzielanej na cele termomodernizacji budynków mieszkalnych, budynków zamieszkania zbiorowego i budynków użyteczności publicznej zarządzanych przez samorządy lokalne, a także lokalnych źródeł ciepła i lokalnych sieci ciepłowniczych w trybie tzw. Ustawy Termomodernizacyjnej. (Ustawa z dnia 18 grudnia 1998r. Dz.U. 1998, nr 162, poz. 1121, z późniejszymi zmianami) Opracowanie pełnych audytów energetycznych jest wymagane także przez władze samorządowe, instytucje państwowe, banki i inne, w przypadku innych form finansowania termomodernizacji (niezależnych od Ustawy Termomodernizacyjnej) pozyskiwanych ze środków krajowych i Unii Europejskiej.
2. Kto może przygotować certyfikat energetyczny i być certyfikatorem energetycznym budynku?
Może to zrobić magister inżynier budownictwa z wszystkimi uprawnieniami projektowymi; ale i każdy, kto ma wyższe wykształcenie techniczne magisterskie w kierunkach określonych przez ustawę „Prawo budowlane” tj.: budownictwo, architektura, inżynieria sanitarna, inżynieria środowiska, mechanika i energetyka cieplna, lub pokrewne i odbędzie specjalne szkolenie zakończone pomyślnie zdanym egzaminem, a także ten, kto odbędzie ukierunkowane na tę problematykę Studia Podyplomowe („Audyting energetyczny dla potrzeb termomodernizacji i certyfikacji budynków”).
Ogólne zasady szkolenia i zdobywania uprawnień do przeprowadzania certyfikacji energetycznej budynków zostały opracowane przez Ministerstwo Budownictwa i opublikowane w Dzienniku Ustaw nr 191 z 2008 r. Ministerstwo zdecydowało też co do nazwy tego nowego zawodu.
Nie będzie jednak nowego zawodu „certyfikatora energetycznego” (analizującego kompleksowo problematykę: centralnego ogrzewania, ciepłej wody użytkowej, energii elektrycznej oraz wody w budownictwie) jak sugerowaliśmy go nazwać, w odróżnieniu od audytorów wykonujących ograniczone badania energetyczne budynków (tylko centralne ogrzewanie i ciepła woda użytkowa). W rozporządzeniu wykonawczym Ministra Infrastruktury z 2008 r. wyraźnie mówi się tylko o audytorze energetycznym, co według nas dezinformuje wszystkich zainteresowanych.
3. Czym różni się certyfikat od audytu energetycznego?
Audyt energetyczny to rodzaj biznesplanu. To bardzo szczegółowy schemat kolejnych działań wraz z kosztorysami i programem inwestycji, jakie należy zrealizować, by zmniejszyć energochłonność budynku - zgodnie z Ustawą Termomodernizacyjną.
Certyfikacja natomiast określa klasę energetyczną budynku (zakres: od A do G). Różnica dotyczy również samego procesu analizy technicznej i ekonomicznej badanego budynku. Pierwszy wykonują już od kilku lat – w związku z działaniami termomodernizacyjnymi – tzw. audytorzy energetyczni, a drugim dopiero będą zajmować się nowi fachowcy wg Ustawy również audytorzy, tzw. certyfikatorzy energetyczni, mający inne uprawnienia, wynikające z innej Ustawy tzw. certyfikacyjnej, zgodnie z Dyrektywą UE nr 2002/91/WE.
Na podstawie audytu można wnioskować do Funduszu Termomodernizacyjnego zarządzanego przez Bank BGK, o dofinansowanie termomodernizacji, gdzie można liczyć na wsparcie rzędu 25% wartości inwestycji.
Certyfikat energetyczny budynku na to nie pozwala, wskaże natomiast rzeczywisty stan energetyczny budynku, kompleksową ocenę energetyczną budynku lub mieszkania z uwagi na bilans energetyczny: ogrzewania, wentylacji, energii elektrycznej i zużycia wody, co może być podstawą do podjęcia różnego rodzaju prac budowlanych i deweloperskich ograniczających radykalnie zużycie energii. Zgodnie z tzw. Ustawą Certyfikacyjną wszystkie budynki mieszkalne i użytkowe po 1 stycznia 2009 r. muszą posiadać indywidualny certyfikat energetyczny, w obrocie handlowym, kupna, sprzedaży i zamiany. Na tej podstawie użytkownik budynku będzie miał pełną informacje o aktualnych i przyszłych kosztach eksploatacji budynku (mieszkania).
4. Nowy zawód audytor-certyfikator energetyczny
Certyfikację może przeprowadzić jedynie uprawniony do tego audytor energetyczny – certyfikator, posiadający uprawnienia z mocy tzw. Ustawy Certyfikacyjnej (Ustawa z dn. 19 września 2007 Prawo Budowlane, wdrażająca postanowienia Dyrektywy nr 2002/91/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dn. 16 grudnia 2002 w sprawie charakterystyki energetycznej budynków, Rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 21 stycznia 2008 w sprawie szkolenia oraz egzaminu dla osób ubiegających się o uprawnienia do sporządzania świadectwa charakterystyki energetycznej budynku lub lokalu mieszkalnego oraz Rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dn. 14 lutego 2008 r w sprawie szczegółowego zakresu i formy audytu energetycznego - certyfikacji energetycznej budynku oraz weryfikacji tego audytu energetycznego).
W rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z dn. 21 stycznia 2008 r. (DzU nr 17 poz. 104, 2008 r.) - zostały opublikowane zasady przeprowadzania szkolenia oraz egzaminu dla osób ubiegających się o nadanie uprawnień do sporządzania świadectw charakterystyki energetycznej budynków, lokali mieszkalnych oraz części budynku stanowiących samodzielną część techniczno-użytkową (certyfikacja).
Rozporządzenie to określa również sposób przeprowadzania i zakres programowy szkolenia dla osób ubiegających się o nadanie uprawnień do wykonywania oceny energetycznej i sporządzania świadectw charakterystyki energetycznej budynków. Również tam został określony sposób przeprowadzenia dwustopniowego postępowania kwalifikacyjnego przed specjalną komisją o nadanie uprawnień (egzamin państwowy)
Audytor energetyczny – certyfikator, opracowujący i wydający certyfikat energetyczny budynku, to osoba, której rzetelność oraz jakość wykonanej przez nią pracy będzie rzutowała na wartość ocenianego energetycznie domu, budynku czy mieszkania.
Rozporządzenie ustala warunki egzaminu, wzory zaświadczeń o ukończeniu szkolenia i wzór świadectwa (dyplomu) stwierdzającego nadanie uprawnień do sporządzania świadectw charakterystyki energetycznej budynków (certyfikaty), oraz wzór kwestionariusza osobowego kandydata o nadanie mu uprawnień do sporządzania świadectw charakterystyki energetycznej budynku.
Każdy audytor energetyczny-certyfikator uzyska, po pomyślnie zdanym egzaminie państwowym lub Studiach Podyplomowych, zaświadczenie oraz świadectwo (dyplom) nadania uprawnień do wydawania certyfikatów energetycznych budynków.
5. Rejestr audytorów i audytorów - certyfikatorów energetycznych
Dla ułatwienia dostępu do bazy audytorów obu typów i kontroli ich pracy osoby, którym nadano uprawnienia do sporządzania świadectw charakterystyki energetycznej budynków znajdą się w spisie zwanym „rejestrem audytorów energetycznych”. Rejestr ten będzie prowadzony przez odpowiedni departament w Ministerstwie Budownictwa. Do rejestru osób uprawnionych do sporządzania świadectw charakterystyki energetycznej budynków mogą, bez szkolenia i egzaminu, być wpisani inżynierowie budownictwa różnych specjalizacji z uprawnieniami projektowymi, a taki wpis dokonywany będzie na pisemny wniosek danej osoby.
Wdrożenie europejskiej Dyrektywy EPBD, oznaczanej jako Dyrektywa 2002/91/WE stało się, w warunkach polskich już faktem. Co prawda z kilkuletnim opóźnieniem, ale powstała nowelizacja Prawa Budowlanego dn. 19 września 2007 r. zawierająca zapisy o obowiązkowej certyfikacji budynków, domów i mieszkań, a od października 2007 r. znane są już zasady zdobywania uprawnień do przeprowadzania tych certyfikacji. Rok 2008 jest planowany jako rok początku Kursów oraz Studiów Podyplomowych dających uprawnienia do kompleksowej oceny energetycznej budynków (certyfikacja, klasa energetyczna budynku) oraz wpisywania osób spełniających ustawowe kryteria na listę audytorów - certyfikatorów.
6. Podsumowanie
Audyty energetyczne zgodnie z Ustawą Termomodernizacyjną mogą przygotowywać osoby wykonujące opracowania, będące podstawowymi dokumentami do modernizacji systemów grzewczych (z uwzględnieniem OŹE) oraz dofinansowania wszelkich inwestycji termomodernizacyjnych. Takich kwalifikacji nie będą posiadać audytorzy energetyczni – certyfikatorzy, po odbyciu szkolenia i uzyskaniu uprawnień na podstawie znowelizowanej ustawy Prawo Budowlane, do wykonywania certyfikatów energetycznych – dokumentów, których zakres opracowania zasadniczo różni się od dotychczasowych audytów energetycznych uwzględniających tylko system grzewczy budynków. Audyty energetyczne i certyfikaty energetyczne to dwa odrębne dokumenty, których zakres oraz sposób wykonywania regulują odrębne przepisy. To samo dotyczy kandydatów, zakresu szkoleń, kompetencji i uzyskanych uprawnień.
Źródło: http://szkola.imir.agh.edu.pl/studia/audyt/audytor_energetyczny.pdf